Beste leider en ondernemer, hoe ga jij om met complotdenkers?

Als leider en ondernemer kom je ze waarschijnlijk ook wel tegen in je bedrijf; complotdenkers. Vooral vandaag de dag, met een onzekerheid creërende coronapandemie.

Volgens sociaal psychologische studies heeft het dus vooral te maken met de tijden waarin we leven. Chaos en onzekerheid is als zon en regen voor planten. Ofwel, het perfecte klimaat voor complotgedachten.

Complotdenkers zelf, die denken er iets anders over. Zij vinden vooral dat ze ‘kritisch’ denken. Echter hun kritisch vermogen richt zich veelal niet op de uitkomsten, maar op degene die de uitkomsten presenteren; de wetenschap. Daarbij wordt al snel het eigen vermogen in het verwerven van ‘data’ en kennis op meer waarde geschat dan die van wetenschappers, die objectief gezien toch echt een voorsprong hebben.

Onderzoek leert dat mensen die wat verder afstaan van wetenschap – en zelfs sociale omgevingen waar wetenschap waarde heeft – eerder in complotten geloven als de angst en onzekerheid toeneemt. Ze voelen zich al niet zo verbonden in een wereld waarbij ‘ze’ aan de zijlijn staan, en hebben minder vertrouwen in het ‘establishment’ waartoe ze niet behoren.

Wat te doen?

Eén ding dat zeker niet helpt, dat is vertellen dat de complotdenkers een beetje dom zijn. Het zet ze nog verder weg en doet ze verharden in hun standpunten. Wat wel een idee kan zijn? Begrip hebben voor hun angst en hun vragen. En vanuit die vragen proberen uit te leggen hoe een wetenschappelijk proces in elkaar zit.

Ook een manier om het uit te leggen?

Abbie Richards heeft een verhelderende ‘conspiracy chart’ gemaakt waarin ze uitlegt hoe de verschillende niveaus van complotdenken geclassificeerd kunnen worden. Heel duidelijk.

Ze heeft daarbij ook een leuk filmpje op TikTok gezet, dat je kunt bekijken door hier te klikken op de link.